Samen met Samuël Kruizinga schreef ik voor aflevering 2021-1 van Geschiedenis Magazine een artikel over Spanjestrijder Herman Scheerboom. Deze Amsterdammer speelt een hoofdrol in ons boek De oorlog tegemoet. Zijn verhaal is heel bijzonder: Scheerboom heeft tientallen jaren gezwegen over zijn deelname aan de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939).

Scheerboom vertelde wél over zijn rol in de Prinses Irenebrigade, het Nederlandse legeronderdeel dat deel uitmaakte van de geallieerde legers die West-Europa bevrijdde van de bezetting door de nazi’s. Maar tegenover zijn collega’s, vrienden, en zelfs tegenover zijn vrouw Ans, met wie hij in 1945 trouwde, hield hij stil dat hij eerder al in Spanje tegen fascisten had gevochten.

‘Ik was trots op mijn verleden […] maar ik besloot erover te zwijgen’, vertelde Scheerboom in 2003 aan Rik Kuethe, die voor Elsevier een reportage maakte over de aanwezigheid van Scheerboom bij een reünie van veteranen van de Internationale Brigades in Spanje. Scheerboom was bang geweest, bang dat hij een stempel zou krijgen dat hem bijvoorbeeld zijn baan bij De Nederlandsche Bank zou kunnen kosten.

Zijn angst was niet onterecht: de leden van de Internationale Brigades werden in Nederland lange tijd als communistische extremisten beschouwd. In het artikel vertellen Samuël en ik hoe dit kwam en waarom de Spanjestrijders als een eenvormige groep werden gezien. Ook trekken wij parallellen met de behandeling van Nederlandse IS-strijders.