Artikel ‘Een zee van vrijheid’ in Historisch Nieuwsblad

Voor aflevering 2021-1 van Historisch Nieuwsblad schreef ik een artikel over het beroemde traktaat Mare liberum (1609) van Hugo de Groot. De Nederlandse jurist betoogt hierin dat niemand rechten kan doen gelden over de zee. Hij schreef het in opdracht van de VOC: de compagnie had De Groot gevraagd een juridische onderbouwing te geven voor haar agressieve optreden tegen de Portugezen in Azië.

Mare liberum was zeer invloedrijk. De ideeën van De Groot vormen al eeuwenlang de basis voor het internationale zeerecht. De Groot heeft waarschijnlijk nooit vermoed dat het zo zou lopen. Een paar jaar na verschijning van Mare liberum verdedigde hij met verve de monopolistische handelspolitiek van de VOC in de Molukken. Deze politiek was in strijd met de principes van Mare liberum, maar dat maakte De Groot weinig uit—de VOC was nu even niet gebaat bij het principe van de vrije zee, en De Groot deed wat er van gevraagd werd in zijn rol als lobbyist van de compagnie.

Lees het hele artikel op de site van Historisch Nieuwsblad.

Hugo de Groot, schrijver van Mare liberum, geportretteerd door Michiel Jansz. van Mierevelt, 1631. Rijksmuseum, CC0.
Hugo de Groot door Michiel Jansz. van Mierevelt, 1631. Rijksmuseum, licentie: CC0.